เรียบเรียงโดย Dodeden.com
“ผ้าไทยของเราก็มีดี” คำๆ นี้เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินมาหลายครั้งหลายหน แต่จะมีสักกี่คนที่เข้าใจอย่างถ่องเเท้ว่า “มีดี” ในที่นี้หมายถึงอะไร หากใครที่ยังสงสัยอยู่ว่า มนต์เสน่ห์ของผ้าไทยนั้นอยู่ที่ไหน ลองมาชมกันค่ะ
พิพิธภัณฑ์ผ้า ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
ตั้งอยู่ ณ หอรัษฎากรพิพัฒน์ ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นนอก ริมกำแพงพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ ปรากฏหลักฐานการใช้พื้นที่บริเวณดังกล่าวมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ มีการบูรณะปรับปรุง และก่อสร้างเพิ่มเติมหลายครั้ง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ก่อสร้างอาคาร ๒ ชั้นเป็นแถวยาวเมื่อ พ.ศ 2413 และพระราชทานนาม หอรัษฎากรพิพัฒน์ เพื่อเป็นที่ทำการกรมพระคลังมหาสมบัติ มีหน้าที่บริหารงานด้านการจัดเก็บระเบียบภาษีอากร ต่อมาอาคารนี้ได้กลายเป็นที่ทำการของหน่วยงานอย่างน้อย 4 หน่วยงาน ได้แก่ สำนักงานธนาคารชาติไทย กรมธนารักษ์ ราชบัณฑิตยสถาน กองพระราชพิธี จากนั้นจึงว่างเว้นจากการใช้งาน
ในปี พ.ศ 2546 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต ใช้อาคารหอรัษฎากรพิพัฒน์ เป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ซึ่งการนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณารับเป็นประธานที่ปรึกษา ต่อมาในวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ 2555 พิพิธภัณฑ์ผ้าฯ จึงเปิดดำเนินการอย่างเป็นทางการ
นิทรรศการ งามสมบรมราชินีนาถ (Fit For a Queen: Her Majesty Queen Sirikit’s Creations by Balmain) จัดขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 12 สิงหาคม 2559 นิทรรศการจัดแสดงฉลองพระองค์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่ออกแบบโดยนายปิแอร์ บัลแมง นักออกแบบชาวฝรั่งเศสผู้ดูแลการตัดเย็บฉลองพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถมาเป็นเวลากว่า 22 ปี และมีส่วนสำคัญในการเผยแพร่ความงดงามของผ้าไหมให้เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก
จัดแสดงฉลองพระองค์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถกว่า 30 องค์ ทั้งฉลองพระองค์ทรงงาน ฉลองพระองค์ชุดราตรีสั้น ฉลองพระองค์ชุดราตรียาว ตลอดจนพระมาลา ฉลองพระบาท และกระเป๋าเดินทางที่สั่งทำขึ้นพิเศษ พร้อมทั้งภาพร่างแบบฉลองพระองค์จากห้องเสื้อบัลแมงและผ้าตัวอย่างการปักประดับจากสถาบันปักเลอซาจ ซึ่งทั้งหมดไม่เคยจัดแสดงที่ไหนมาก่อน นิทรรศการยังมีวีดิทัศน์และภาพในแต่ละยุคสมัย ช่วยให้ผู้ชมเข้าใจขั้นตอนการสร้างสรรค์และออกแบบฉลองพระองค์ได้ดียิ่งขึ้น
มีการจัดแสดงฉลองพระองค์ชุดไทยพระราชนิยมของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ตลอดจนผ้าและเครื่องแต่งกายในราชสำนัก เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงพระอัจฉริยภาพของพระองค์ในการสร้างสรรค์และสืบสานการแต่งกายแบบไทยที่แสดงถึงเอกลักษณ์ไทย แต่ละแบบมีความงดงามและแสดงให้เห็นถึงการผสมผสานธรรมเนียมการแต่งกายของสตรีไทยในราชสำนักสมัยโบราณ ให้เข้ากับยุคสมัยปัจจุบันได้อย่างลงตัวและเหมาะสมแก่วาระต่างๆ ซึ่งถือเป็นการแสดงให้เห็นถึงคุณค่าของผ้าไทยอีกทางหนึ่งด้วย
ฉลองพระองค์แบบผสมผสานไทย (1982) โดย ห้องเสื้อบัลแมง
ฉลองพระองค์ชุดไทยเรือนต้น (1973) โดย ห้องเสื้อนายน้อย
ฉลองพระองค์ชุดไทยบรมพิมาน (1965)
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงเยือนทวีปอเมริกาและทวีปยุโรปเพื่อเจริญสัมพันธไมตรี
ฉลองพระองค์ชุดไทยจิตรลดา
ฉลองพระองค์ชุดไทยบรมพิมาน (1965) โดย ห้องเสื้อนายน้อย
ฉลองพระองค์ชุดไทยอมรินทร์
ฉลองพระองค์ชุดไทยดุสิต (1963) โดย ห้องเสื้อบัลแมง
ชุดไทยพระราชนิยม ชุดไทยศิวาลัย (ชุดไทยบรมพิมาน )
ผู้สร้าง: ห้องเสื้อบัลแมง โดย อีริก มอร์เทนเซน
ฉลองพระองค์ตัดเย็บจากผ้าไหมสีน้ำตาลอมส้ม ประดับตาข่ายสีทอง ปักประดับด้วยลูกปัดสีทอง
ห่มทับด้วยผ้าทรงสะพัก ประดับด้วยลูกปัดไหมเงิน ไหมทอง ไหมสี เลื่อมดิ้นขอ และดิ้นด้าน
พระภูษายกทอง ลายใบเทศ มีชุดกรวยเชิงสามชั้น ปักลูกปัดบริเวณชุดกรวยเชิงและจีบหน้า
ทรงในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 5 ธันวาคม 2532
ฉลองพระองค์ชุดไทยบรมพิมาน
โดยห้องเสื้อนายน้อย (1965)
ฉลองพระองค์ตัดเย็บจากผ้าไหมพื้นสีม่วง พระภูษายกทองสีม่วง
ลายโคมพุ่มข้าวบิณฑ์ประยุกต์ ชุดกรวยเชิงสองชั้น
ฉลองพระองค์ชุดไทยบรมพิมาน
ตัดเย็บจากผ้ายกไหมลายดอกสี่กลีบก้านแย่งสีม่วงอ่อน ยกดอกสีทองถมเกสรสีฟ้า ปักประดับบริเวณเกสรด้วยลูกปัด
ฉลองพระองค์ชุดไทยจักรี
ห้องเสื้อบัลแมง (1969)
ตัดเย็บจากผ้ายกทองสีครีม ลายพุ่มข้าวบิณฑ์ เชิงลายหน้ากระดาน ปักประดับด้วยลูกปัด
คริสตัล เลื่อมสีทอง บริเวณสไบ จีบหน้า และเชิง งานถวายพระกระยาหารค่ำ
ซึ่งสมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธที่ 2แห่งสหราชอาณาจักรและดยุคแห่งเอดินเบอระทรงจัดถวาย
บนเรือพระที่นั่งบริแทนเนีย ณ ท่าเทียบเรือ โรงเรียนนายเรือ จังหวัดสมุทรปราการ
วันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2515
ฉลองพระองค์ชุดไทยจักรี
ห้องเสื้อบัลแมง (1967)
ตัดเย็บจากผ้ายกทองสีเขียวอมฟ้า ลายพุ่มข้าวบินฑ์ บริเวณสไบและจีบหน้าปักประดับด้วยลูกปัดสีทอง
คริสตัล ดิ้นทองและใบไม้สีทอง ทรงในงานถวายพระกระยาหารค่ำ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิแทน สหรัฐอเมริกา
วันที่ 8 มิถุนายน 2510
สามารถชมความสวยงามของผ้าไหมไทย และฉลองพระองค์อื่นๆ ได้ที่นี่ค่ะ www.qsmtthailand.org
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงเป็นผู้นำในการแต่งกายแบบไทยอย่างแท้จริง ทรงฉลองพระองค์ชุดไทยแบบต่างๆ ในการโดยเสด็จพระราชดำเนินพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไปเจริญสัมพันธไมตรีกับนานาประเทศตั้งแต่เมื่อครั้งเสด็จขึ้นครองราชย์ ต่อมาฉลองพระองค์ชุดไทยของพระองค์เป็นที่รู้จักในชื่อ “ชุดไทยพระราชนิยม” และเป็นต้นแบบชุดประจำชาติของสตรีไทยในปัจจุบัน
