เนื้อหาโดย : โดดเด่นดอทคอม
เหงือกปลาหมอ (ชื่อท้องถิ่น: แก้มหมอ, แก้มหมอเล, จะเกร็ง, นางเกร็ง, อีเกร็ง, เหงือกปลาหมอน้ำเงิน) เป็นพรรณไม้ที่มีชื่อเสียงในจังหวัดสมุทรปราการ ขึ้นอยู่บริเวณชายฝั่งแม่น้ำลำคลอง อยู่บริเวณริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกเหนือปากคลองมหาวงษ์และโรงเรียนนายเรือ ประโยชน์ของเหงือกปลาหมอนั้น เป็นสมุนไพรใกล้ตัวหรืออาจจะเรียกว่าสมุนไพรชายน้ำ/สมุนไพรชายเลนก็ได้ ช่วยรักษาโรคได้มากมายหลายชนิด
ในตำรายาไทยกล่าวว่า เหงือกปลาหมอสามารถแก้โรคผิวหนังได้ทุกชนิด มีสรรพคุณเด่นแก้น้ำเหลืองเสียได้, โรคผิวหนังต่างๆ แม้แต่ โรคอีสุกอีใส ที่เกิดจากเชื้อไวรัสก็จะบรรเทาเบาบางลง ในกรณีโรคผิวหนังพุพองจากเชื้อไวรัสเอดส์ แม้จะรุนแรงกว่าโรคผิวหนังทั่วไป แต่เมื่อใช้เหงือกปลาหมอเป็นทั้งยากินและต้มน้ำอาบติดต่อกันเป็นระยะเวลานานกว่า 3 เดือนขึ้นไป แผลพุพอง ก็จะบรรเทาเบาบางลงอย่างเห็นได้ชัด เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคผิวหนังด้วย
ประโยชน์เหงือกปลาหมอ
- ช่วยทำให้เจริญอาหาร
- ช่วยแก้อาการร้อนทั้งตัว เจ็บระบบ ตัวแห้ง เวียนศีรษะ หน้ามืดตามัว มือตาย-ตีนตาย ด้วยการใช้ทั้งต้นของเหงือกปลาหมอ และเปลือกมะรุม อย่างละเท่ากัน ใส่หม้อต้ม ผสมกับเกลือเล็กน้อย ต้มกับน้ำเดือดจนงวดแล้วยกลง เมื่อเสร็จให้กลั้นใจกินขณะอุ่นๆจนหมด อาการก็จะดีขึ้น
- ช่วยยับยั้งมะเร็ง ต้านมะเร็ง
- ช่วยรักษาอาการปอดอักเสบ ด้วยการใช้เหงือกปลาหมอทั้งต้น นำมาต้มกับน้ำจนเดือดแล้วนำมาดื่มในขณะอุ่นๆ ครั้งละ 1 แก้ว เช้า กลางวัน เย็น อาการจะดีขึ้น
- ช่วยแก้ไข้จับสั่น ด้วยการใช้ทั้งต้นเหงือกปลามานำมาตำผสมกับขิง
- ช่วยแก้พิษไข้หัว ด้วยการใช้ทั้งต้นรวมรากนำมาต้มอาบแก้อาการ
- ช่วยแก้โรคกระเพาะ ด้วยการใช้ทั้งต้น และพริกไทย (10:5 ส่วน) ตำผสมปั้นเป็นยาลูกกลอน
- ช่วยแก้ประจำเดือนมาไม่เป็นปกติของสตรี ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาตำผสมกับน้ำผึ้ง น้ำมันงา
- ผลช่วยขับโลหิต หรือจะเมล็ดใช้ผสมกับดอกมะเฟือง เปลือกอบเชย น้ำตาลกรวด นำมาต้มรวมกันแล้วเอาแต่น้ำมากิน หรือใช้ต้น 10 ส่วนและพริกไทย 5 ส่วน ผสมทำเป็นยาลูกกลอนกินก็ได้
- ช่วยสมานแผล ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาตำพอกที่แผล
- ช่วยรักษาโรคเรื้อน คุดทะราด ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาตำเอาแต่น้ำกิน
- ช่วยแก้ผิวแตกทั้งตัว ด้วยการใช้ทั้งต้นของเหงือกปลาหมอ 1 ส่วน / ดีปลี 1 ส่วน ใช้ผสมกันบดให้เป็นผงชง แล้วนำมาชงกับน้ำร้อนดื่มแก้อาการ
- ช่วยรักษาแผลพุพอง
- ช่วยแก้โรคกระษัย อาการซูบผอมเหลืองทั้งตัว ด้วยการใช้ทั้งต้นของเหงือกปากหมอนำมาตำเป็นผงกินทุกวัน
- ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ
- ช่วยรักษาวัณโรค ด้วยการใช้ต้นนำมาตำผสมเป็นน้ำดื่ม
- ช่วยแก้อาการเจ็บตา ตาแดง ด้วยการใช้เหงือกปลาหมอทั้งต้นนำมาตำผสมกับขิง คั้นเอาแต่น้ำใช้หยอดตาแก้อาการ
- ช่วยรักษาโรคริดสีดวงทวาร ด้วยการใช้ต้นเหงือกปลาหมอกับขมิ้นอ้อย นำมาตำละลายกับน้ำแล้วทาบริเวณที่เป็นริดสีดวง หรือจะใช้ปรุงกับฟ้าทะลายโจร ใช้รมหัวริดสีดวงก็ได้
- ช่วยแก้น้ำเหลืองเสีย ด้วยการใช้ต้น 3-4 ต้น นำมาหั่นเป็นชิ้น แล้วต้มน้ำอาบแก้อาการ
- ช่วยแก้ผดผื่นคันตามร่างกาย ใช้ล้างแผลเรื้อรัง ด้วยการใช้ต้นสดและใบสดล้างสะอาดประมาณ 3-4 กำมือ นำมาสับแล้วต้มกับน้ำอาบแก้ผื่นคันติดต่อกัน 3-4 ครั้ง
- เหงือกปลาหมอ สรรพคุณทางยาช่วยแก้ลมพิษ
- ช่วยรักษาฝี ฝีเรื้อรัง แผลฝีหนอง ฝีดาษ ตัดรากฝี แก้พิษฝีทุกชนิดทั้งภายในภายนอก ด้วยการใช้ต้นและใบทั้งสดและแห้งประมาณ 1 กำมือ นำมาบดให้ละเอียด แล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็นฝี หรือวิธีที่สองจะนำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ใส่น้ำให้ท่วมแล้วต้มในน้ำเดือดทิ้งไว้ 10 นาทีแล้วนำมาดื่มก่อนอาหารครั้งละ ครึ่งแก้ว วันละ 3 ครั้ง ประมาณ 2-3 อาทิตย์ หรือจะใช้เมล็ดนำมาคั่วให้เกรียม แล้วป่นให้ละเอียดชงกับน้ำกินเป็นยาแก้ฝีก็ได้
- ช่วยแก้โรคเหน็บชา อาการชาทั้งตัวได้
- ช่วยบำรุงประสาท
- ช่วยแก้หืดหอบ
- ช่วยขับเสมหะ
- รากสดนำมาต้มเอาแต่น้ำดื่มใช้เป็นยารักษาโรคงูสวัดได้
- ช่วยขับพยาธิ
พืชสมุนไพรหลายชนิด มีทั้งคุณและโทษของมัน เช่นเดียวกับเหงือปลาหมอนะคะ หากรับประทานเป็นเวลานานอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินปัสสาวะได้ ควรปรึกษาผู้รู้หรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมุนไพรถ้าต้องใช้ต่อเนื่องจริงๆค่ะ
ข้อมูลจาก : หม่อนไม้, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, wikipedia
