ต่อมทอนซิลเป็นต่อมที่อยู่ในกลุ่มของเนื้อเยื่อประเภทน้ำเหลือง ซึ่งสามารถพบได้หลายตำแหน่ง โดยตำแหน่งแรกเป็นตำแหน่งที่สามารถเห็นได้ชัดเจนอยู่บริเวณด้านข้างของช่องปาก นอกจากนี้ยังพบได้ที่บริเวณโคนลิ้น และในช่องของโพรงจมูก ซึ่งสามารถเกิด ต่อมทอนซิลอักเสบ ได้จากการติดเชื้อไวรัสเป็นส่วนใหญ่
หน้าที่หลักของต่อมทอนซิล
ต่อมทอนซิล เป็นต่อมที่ทำงานเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย มีเม็ดเลือดขาวอยู่ภายในต่อมหลากหลายชนิด ดังนั้น หน้าที่หลักของต่อมจึงมีเอาไว้เพื่อป้องกันเชื้อโรค ไม่ให้เข้าสู่ร่างกายผ่านทางเดินอาหารได้ หน้าที่รองลงมาของต่อมทอนซิล คือมีไว้เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้ทางเดินอาหาร และทางเดินหายใจ
สาเหตุของการเกิดต่อมทอนซิลอักเสบ
ต้นเหตุที่ทำให้เกิดโรคต่อมทอนซิอักเสบกว่า 70 – 80% นั้น มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัสเป็นส่วนใหญ่ และสาเหตุส่วนที่เหลือ มาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย โดยตัวเชื้อทั้งหมดนั้น อาจจะอยู่ในน้ำลาย เสมหะ อากาศที่หายใจเข้าไป การสัมผัสกับเชื้อที่ปนเปื้อนอยู่ตามจุดต่างๆ รอบตัว แล้วนำมือหรือส่วนต่างๆ ของร่างกายที่โดนเชื้อมาสัมผัสปากหรือจมูก รวมไปถึงการทานอาหาร หรือดื่มน้ำจากภาชนะเดียวกันกับผู้ติดเชื้อ ก็ทำให้เกิดการติดเชื้อที่ต่อมทอนซิลได้
อาการของต่อมทอนซิลอักเสบ
ผู้ที่ได้รับเชื้อ จะมีอาการเป็นไข้ หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามเนื้อตามตัว คัดจมูก น้ำมูกไหลแต่ไม่มาก มีอาการคัดจมูก กลืนอาหารลำบาก เพราะมีอาการเจ็บคอร่วมด้วย และจะเจ็บอย่างมากตอนกลืนอาหาร ในบางราย อาจจะมีอาการปวดหูร่วมด้วย เพราะอาการอักเสบของต่อมทอนซิลที่คอ อาจจะส่งผลไปถึงในส่วนของหู เพราะหูชั้นกลางนั้น มีเส้นทางที่เชื่อมกับส่วนของลำคอ ต่อมทอนซิลเมื่อเกิดอาการอักเสบก็จะมีขนาดโตขึ้น มีอาการแดง อาจจะมีของเหลวสีคล้ายหนองปกคลุม
การรักษาแบ่งออกเป็น 2 แบบคือ การดูแลรักษาเบื้องต้นด้วยตนเอง และการเข้าพบแพทย์เพื่อทำการรักษา
การดูแลรักษาด้วยตนเอง
พักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำให้มากๆ ไม่น้อยกว่าวันละ 8 – 10 แก้ว ถ้ามีไข้สูง ให้เลี่ยงการอาบน้ำและเปลี่ยนไปเป็นเช็ดตัวแทน หากมีอาการเจ็บคอให้ทานอาหารอ่อน ที่สามารถทานได้ง่าย เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม ที่ไม่ร้อนจัดเกินไป ไม่ทานอาหารที่มีรสจัด หรือเผ็ดจัด เพราะจะทำให้เกิดการระคายเคืองที่ต่อมทอนซิลได้
ไม่สูบบุหรี่ หรือดื่มแอลกอฮอล์ แยกของใช้ส่วนตัวออกจากผู้อื่นที่ไม่เป็นโรค เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย หากมีอาการปวดหัวให้ทานยาพาราเซตามอล บ้วนปาก และกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ เพื่อฆ่าเชื้อโรคในช่องปาก รักษาความสะอาดภายในช่องปาก บ้วนปากและแปรงฟันหลังทานอาหารเสร็เพื่อไม่ให้มีเศษอาหารตกค้างที่จะกลายเป็นสาเหตุให้อักเสบมากขึ้น อมยาที่ช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอ และหลีกเลี่ยงการใช้เสียงจนกว่าจะหาย
การเข้าพบแพทย์เพื่อทำการรักษา
หากมีอาการเจ็บคอ ร่วมกับมีอาการต่อมน้ำเหลืองโต จะต้องเข้าพบแพทย์ เพราะไม่สามารถรักษาด้วยตนเองได้ ซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ต่อมทอนซิลเป็นหนอง เมื่อมีอาการเป็นไข้ และรักษาด้วยตนเองไม่หายภายใน 2 – 3 วัน อาจจะกลายเป็นทอนซิลอักเสบเรื้อรัง เป็นๆ หายๆ สุดท้ายแพทย์อาจจะพิจารณาตัดต่อมทอนซิลออก
การผ่าตัดต่อมทอนซิลออกนั้น จะเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อที่ต่อมทอนซิล ทำให้ลดการเป็นต่อมทอนซิลอักเสบ และไม่มีข้อเสียแต่อย่างใด หากตัดทิ้งได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม เพราะต่อมทอนซิลที่ถูกตัดออก มักจะก่อให้เกิดผลเสียมากกว่าผลดี หากยังปล่อยเอาไว้ อีกทั้งภายในร่างกาย มีต่อมน้ำเหลืองมากมายที่สามารถทำงานในเรื่องของการฆ่าเชื้อโรคแทนต่อมทอนซิลได้ ดังนั้นการผ่าตัดเอาต่อมทอนซิลออก จึงไม่ทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายลดลงค่ะ
เนื้อหาโดย Dodeden.com
