ขนมจีนถือว่าเป็นอาหารไทยที่มีมานานแล้ว โดยพบว่ามีสถานที่คือ คลองขนมจีนและคลองน้ำยา อยู่ที่อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จึงสันนิษฐานได้ว่าคนไทยน่าจะรู้จักกินขนมจีนน้ำยาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา
ปัจจุบันขนมจีนน้ำยายังเป็นอาหารจานเดียวที่นิยมกันทุกภาคทั้งที่เป็นอาหารทั่วไปและเป็นอาหารจัดเลี้ยงในงานบุญงานพิธีต่างๆ
ส่วนประกอบหลักของขนมจีนน้ำยาคือ เส้นขนมจีน น้ำยา และผักเครื่องเคียง เครื่องแกงจะคล้ายกับแกงคั่วคือ ใส่พริกแห้ง เกลือ ตะไคร้ ข่า หัวหอม กระเทียม กะปิและกระชาย เครื่องแกงน้ำยาจะไม่ใส่ผิวมะกรูด รากผักชีและพริกไทย แต่จะใส่กระชายลงไปเป็นจำนวนมากเพื่อดับกลิ่นของเนื้อปลา
ขนมจีนน้ำยาเป็นแหล่งที่ดีของใยอาหาร (เพราะมีผักเครื่องเคียงประกอบค่อนข้างมาก) แต่มีไขมันอิ่มตัวค่อนข้างสูง เนื่องจากมีกะทิเป็นส่วนประกอบหลัก จึงไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีโรคความดัน โรคหัวใจ และผู้ที่มีโคเลสเตอรอลสูง
ท่านที่มีความเสี่ยงต่อโรคเหล่านี้ควรหลีกเลี่ยง ขอแนะนำให้กินน้ำยาป่าแทนจะดีกว่าเพราะไม่มี ส่วนของกะทิให้กังวลใจ การกินขนมจีนไม่ว่าจะขนมจีนน้ำยาหรือสูตรอื่นก็ตามจะให้ได้ประโยชน์ อย่างเต็มที่ ต้องกินผักเครื่องเคียงมากๆ หรือถ้าอยากจะเพิ่มลูกชิ้นปลาด้วยก็ได้ไม่ว่ากัน
ที่มา มูลนิธิหมอชาวบ้าน
