เรียบเรียงเนื้อหาโดย Dodeden.com
อีกหนึ่งพระราชกรณียกิจด้านพลังงาน ที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงตรัสไว้เกี่ยวกับพลังงานบนโลกที่อาจหมดไป จึงจําเป็นต้องใช้อย่างรู้คุณค่า ด้วยเหตุนี้เอง ทรงพระราชดําริให้มีการผลิตพลังงานทดแทนขึ้นมา หนึ่งในพลังงานทดแทนที่เราคุ้นกันดีก็คือ “ไบโอดีเซล” นั่นเอง
ด้วยสายพระเนตรอันยาวไกล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ได้ทรงค้นพบมากว่า 30 ปีแล้วว่า ปาล์มน้ำมัน เป็นพืชน้ำมันที่ให้ปริมาณน้ำมันสูงกว่าพืชน้ำมันชนิดใดๆ ในโลก และทรงมีพระราชดําริที่แน่วแน่ ให้ทําการการวิจัยและพัฒนาโรงงานแปรรูปปาล์มน้ำมันครบวงจรขนาดเล็ก รวมไปถึงการผลิตไบโอดีเซลเป็นพลังงานทดแทนของประเทศไทยในอนาคต เมื่อน้ำมันปิโตรเลียมจะหมดไปจากโลกในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
ไบโอดีเซล เป็นเชื้อเพลิงทดแทนประเภทดีเซลจากธรรมชาติ โดยการนําเอาน้ำมันจากพืชหรือสัตว์ มาผ่านกระบวนการทางเคมีที่เรียกว่า ทรานส์เอสเตอริฟิเคชัน (Transesterification) โดยทําปฏิกิริยากับแอลกอฮอล์ (Ethanol หรือ Methanol) และมีด่างเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา จะได้ผลิตผลเป็นเอสเตอร์ (Ester) และผลิตภัณฑ์ผลพลอยได้กลีเซอรอล (Glycerol) ซึ่งเราจะเรียกชนิดของไบโอดีเซลแบบเอสเตอร์นี้ ตามชนิดของแอลกอฮอล์ที่ใช้ในการทําปฏิกิริยา
ไบโอดีเซล ชนิดเอสเตอร์ มีคุณสมบัติที่เหมือนกับน้ำมันดีเซลมากที่สุด เพราะไม่มีปัญหากับเครื่องยนต์ ซึ่งน้ำมันพืชและน้ำมันสัตว์ทุกชนิด สามารถนํามาเป็นวัตถุดิบผลิตไบโอดีเซลได้ แต่การเลือกน้ำมันพืชชนิดใดเป็นวัตถุดิบในการผลิตไบโอดีเซลนั้น ต้องพิจารณาถึงราคา ปริมาณ และองค์ประกอบในน้ำมันพืชชนิดนั้นๆ รวมทั้งความเหมาะสมของปริมาณการปลูกพืชน้ำมันในพื้นที่นั้นด้วย เช่น ปาล์มน้ำมันและมะพร้าว เป็นพืชน้ำมันที่มีการปลูกมากในประเทศไทย การเพาะปลูกพืชน้ำมันหลักในประเทศไทยมี 6 ชนิด คือ ถั่วเหลือง ปาล์มน้ำมัน มะพร้าว ถั่วลิสง งา และละหุ่ง โดยในจํานวนพืชน้ำมันทั้ง 6 ชนิดนี้ ปาล์มน้ำมันเป็นพืชที่มีปริมาณผลผลิตสูงที่สุด ซึ่งวัตถุดิบพืชน้ำมันที่มีความเหมาะสมในการผลิตไบโอดีเซลของประเทศไทยในปัจจุบันคือ ปาล์มน้ำมันและน้ำมันพืชใช้แล้ว
ข้อดีของไบโอดีเซล คือสามารถลดมลพิษในอากาศ อันเนื่องมาจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์สมบูรณ์ กรมอู่ทหารเรือ ได้ทําการทดลองใช้น้ำมันไบโอดีเซลกับเครื่องยนต์ดีเซล พบว่ารถที่ใช้น้ำมันไบโอดีเซลเป็นเชื้อเพลิง สามารถลดควันดําได้มากกว่าร้อยละ 50 และสามารถลดก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์ได้ร้อยละ 20 ลดฝุ่นละอองได้ร้อยละ 39 ลดก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ได้ร้อยละ 99 นอกจากนี้ การใช้ไบโอดีเซลทดแทนน้ำมันดีเซลนั้น สามารถลดวงจรชีวิตของก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ได้ร้อยละ 78 ซึ่งเป็นผลให้ลดภาวะโลกร้อน
การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับเชื้อเพลิงชีวภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสกัดแอลกอฮอล์จากอ้อยของโครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา ได้เริ่มต้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2528 โดยพระราชทานเงินทุนวิจัยเริ่มต้นโครงการเป็นจํานวนเงิน 925,500 บาท ขณะที่โครงการพัฒนาพลังงานทดแทน ที่ศึกษาแนวทางจากการนําน้ำมันพืช โดยเฉพาะอย่างยิ่งน้ำมันปาล์มมาใช้แทนน้ำมันดีเซล ก็เริ่มในปี พ.ศ. 2528 เช่นกัน กระทั่งกลายมาเป็นพลังงานทดแทน “แก๊สโซฮอล์” และ “ไบโอดีเซล” ตามลําดับ ที่ทําให้คนไทยได้ใช้ประโยชน์อยู่จวบจนปัจจุบัน
คุณประโยชน์จากพลังงานทดแทน นอกจากจะช่วยลดการนําเข้าพลังงานจากต่างประเทศแล้ว ยังช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มจากพืชผลทางการเกษตร จากเดิมที่อ้อยหรือปาล์มเคยเป็นผลผลิตทางการเกษตรที่ล้นตลาด ราคาตกต่ำ ทําให้วันนี้ ชีวิตความเป็นอยู่ของเกษตรกรดีขึ้น พร้อมกับการได้ใช้พลังงานที่สะอาด เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ผลผลิตจากพระราชดําริของพระองค์ ที่ทรงผลิตไบโอดีเซลขึ้นมาใช้ นั่นคือ ทรงขับรถยนต์พระที่นั่งด้วยพระองค์เอง เป็นรถสีบรอนซ์เงิน ยี่ห้อโตโยต้า โซลูน่า ที่ข้างตัวถังรถยนต์มีสติ์กเกอร์คาดตลอดตัวถังเขียนว่า “รถคันนี้ใช้ไบโอดีเซล 100 เปอร์เซ็นต์”
