270 นาที เปลี่ยนชีวิตผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง เพราะเวลา 4 ชั่วโมงครึ่ง หรือ 270 นาทีนั้น บางคน อาจใช้เวลานี้หมดไปกับการนั่งทํางานอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ หรือบางคนอาจใช้เวลานี้เพื่อนั่งดูหนังสักเรื่อง แล้วออกไปเดินช้อปปิ้งต่อในวันหยุดสุดสัปดาห์…แต่สําหรับหมอสมองแล้ว เวลา 270 นาทีนั้นอาจหมายถึงชีวิตของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่กําลังรอคอยการรักษา
ป้องกันโรคหัวใจ และหลอดเลือด สาเหตุการเสียชีวิตที่สำคัญของคนไทย
ยาลดความดันโลหิต ข้อแตกต่างของตัวยา และปริมาณการใช้ยาที่ต้องรู้
วิธีเลือกใช้น้ำมัน ไม่เสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด และความดันโลหิตสูง
เพราะสมองและระบบประสาท คือศูนย์รวมการทํางานของร่างกาย รวมถึงเป็นส่วนที่ควบคุมการทํางานทั้งหมดของร่างกายเรา ถ้าเรารู้กลไกการทํางานของสมอง เราก็จะรู้การทํางานทั้งหมดของร่างกาย จากเมื่อก่อนที่เข้าใจว่า หัวใจเป็นส่วนที่สําคัญ แต่เมื่อศึกษาแล้วกลับพบว่า สมองนั้นเป็นส่วนที่สําคัญที่สุดสําหรับร่างกายเรา เพราะเป็นส่วนที่ควบคุมให้ร่างกายเกิดการทํางาน และยังมีส่วนในการควบคุมจิตใจด้วย (จิตใจควบคุมสมอง สมองควบคุมจิตใจ) นอกจากนี้
โรคทางสมองบางชนิดสามารถทําให้ อารมณ์และการรับรู้ของสมองเปลี่ยนแปลงไป บางคนเมื่อการรับรู้ของสมองเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจากเดิม จากเคยเป็นคนสุขุม กลับกลายเป็นคน ก้าวร้าวมากขึ้น นี่ก็เป็นแรงบันดาลใจ อีกอย่างหนึ่งที่อยากจะช่วยแก้ไขและรักษา คนไข้ให้เขากลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จึงตัดสินใจศึกษาต้านระบบประสาท และสมอง
อาการแบบไหน ที่ต้องไปหาหมอสมอง
โรคหรือความผิดปกติทางสมองและระบบประสาท อาการที่แสดงออกให้เห็น อาจเหมือนหรือแตกต่างกันไป ซึ่งอาการที่พบได้ส่วนใหญ่คือ มีอาการอัมพาต ที่อวัยวะหรือส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกาย มีการรับรู้ผิดปกติ เช่น การรับรู้คล้ายๆ กับโรคจิตประเภท ซึ่งอาการนี้ บางครั้งก็เกี่ยวข้องกับสมองเช่นกัน บางคนมีอาการ ประสาทหลอนเห็นภาพหลอนอย่างนี้ก็ใช่ คนที่มีอาการผิดปกติ เช่น นอนกัดฟัน หรือนอนละเมอมากผิดปกติ อันนี้ก็สามารถเกี่ยวข้องกับสมองได้เช่นกัน นอกจากนี้ยังมีอาการชาตามแขนหรือขา ซึ่งเป็นอาการของเส้นประสาท บางครั้งก็สัมพันธ์กับโรคทางสมองและระบบประสาทได้เช่นเดียวกัน หน้าที่ของหมอสมองคือต้องแยกแยะให้ได้ว่า อาการที่กล่าวไปนั้น เกิดจากสมองและระบบประสาท หรือมีสาเหตุมาจากอย่างอื่น จากนั้นต้องมาแยกแยะว่าอาการเหล่านี้มาจากตําแหน่ง รอยโรคในส่วนใดของสมองและระบบประสาทของเรา ซึ่งนี่ก็คือความท้าทายที่หมอสมองต้องหารอยโรคให้เจอ และหาตําแหน่งที่ทําให้เกิดอาการออกมาให้ได้
โรคทางสมอง ที่พบมากทั้งในไทยและทั่วโลก
สําหรับอาการและความผิดปกติทางสมองที่พบได้มากทั้งประเทศไทยและทั่วโลก ก็คืออาการอัมพาต ซึ่งเกิดจากความผิดปกติของเส้นเลือดในสมอง เช่น โรคหลอดเลือดในสมองตีบ โรคหลอดเลือดในสมองแตก เป็นต้น โดยเหล่านี้ ถือเป็นโรคที่ทําให้เกิดความพิการและเสียชีวิตได้ค่อนข้างสูง ยิ่งปัจจุบันที่เรากําลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ก็ยิ่งทําให้อุบัติการณ์ของการเกิดโรคทางสมอง หรือแม้กระทั่งโรคหัวใจเอง สามารถพบได้มากขึ้นตามไปด้วย เพราะเส้นเลือดในสมองเปรียบเสมือนกับท่อน้ำ ยิ่งใช้ไปนานๆ ก็จะยิ่งอุดตัน และแตกได้ง่ายขึ้น เส้นเลือดในสมองของเราก็เช่นกัน เมื่ออายุมากขึ้นและใช้ไปนานๆ ก็จะยิ่งเป็นปัจจัยเร่งให้เกิดการอุดตันหรือการแตกได้ง่ายขึ้น ซึ่งอาจประกอบกับโรคแทรกซ้อนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นความดัน ไขมัน เบาหวาน ก็ส่งผลให้เส้นเลือดมีความผิดปกติขึ้น โดยจากสถิติพบว่าปัจจุบันผู้สูงอายุที่อายุเกิน 60 ปีขึ้นไป จํานวน 100 คน จะพบคนเป็นหลอดเลือดสมองและโรคสมองเสื่อมรวมกันแล้วมากถึง 7 ใน 10 คน เลยทีเดียว
สําหรับโรคหลอดเลือดสมองตีบ – แตก บางคนเข้าใจว่าคือโรคเดียวกัน แต่ในความเป็นจริงแล้วไม่ใช่ ต้องบอกว่าทั้งสองอย่างนี้แตกต่างกัน โรคหลอดเลือดสมองตีบ ก็จะทําให้เส้นเลือตเกิดการอุดตัน ทําให้เซลล์สมองในบริเวณนั้นๆ ไม่มีเลือดมาเลี้ยง จนทําให้เซลล์สมองตาย แต่ถ้าเส้นเลือดในสมองแตกขึ้นมาก็จะทําให้มีเลือดไหลเกิดขึ้นในบริเวณนั้นๆ ซึ่งสองโรคนี้ เมื่อเกิดขึ้นในสมอง ก็อาจทําให้เกิดอาการที่คล้ายคลึงกันก็เป็นได้ และมีความเฉียบพลันเหมือนกัน ซึ่งการที่จะบอกได้ว่าเราเป็นเส้นเลือดตีบหรือแตกจากอาการภายนอกนั้นเป็นเรื่องยาก จําเป็นต้องใช้เครื่องมือพิเศษในการตรวจ/สแกนสมอง เพื่อช่วยให้การ วินิจฉัยที่ถูกต้อง แม่นยํา และรวดเร็วที่สุด
270 นาที เปลี่ยนชีวิตผู้ป่วย โรคหลอดเลือดสมองอย่างไร?
ในที่นี้ จะหมายถึงคนที่มาด้วยอาการเส้นเลือดในสมองตีบเฉียบพลัน ที่มาในช่วง Golden period หรือช่วงนาทีทอง คือระยะเวลา 4 ชั่วโมงครึ่ง ที่นับเริ่มตั้งแต่มีอาการแสดงออกมา ในทางการแพทย์จึงเรียกแผนการรักษานี้ว่า Stroke Fast Track ซึ่งในระยะเวลา 4 ชั่วโมงครึ่งนี้ มีไว้เพื่อที่แพทย์จะสามารถให้ยาเปิดเส้นเลือดได้ทัน เนื่องจากการรักษาเส้นเลือดในสมองตีบ มีการรักษาได้ 2 วิธี คือ
ทําไมต้อง 270 นาที?
270 นาที คือ ธรรมชาติของเนื้อสมอง ที่เมื่อเกิดการขาดเลือดมาเลี้ยงเนื้อสมองก็จะเริ่มตาย โดยเริ่มต้นจากเนื้อสมองส่วนตรงกลางก่อน และค่อยๆ เพิ่มขนาดออกไปสู่สมองส่วนอื่นๆ ทั้งนั้น ในช่วงแรกของการขาดเลือดมาเลี้ยง จะมีเพียงเนื้อสมองตรงกลางที่ตาย ส่วนเนื้อสมองในบริเวณอื่นๆ หากมีเลือดเข้าไปเลี้ยง ก็จะทําให้เนื้อสมองในส่วนนั้นไม่ได้รับความเสียหาย และพร้อมที่จะกลับมาเป็นปกติได้ ซึ่งจากการศึกษาพบว่าเนื้อสมองที่ตายด้วยเหตุของการขาดเลือดมาเลี้ยงนั้น สามารถทนการขาดเลือดได้นานถึง 270 นาที
……………………………………………………………………………..
ระบบ 270 นาทีชีวิตนี้ ได้ถูกพัฒนาขึ้นในโรงพยาบาลประจําจังหวัดเกือบทุกโรงพยาบาลในประเทศไทย รวมทั้งโรงพยาบาลชุมชนขนาดใหญ่ด้วย ซึ่งหากพบว่าตัวเองมีอาการผิดปกติที่บ่งบอกว่า มีโอกาสเป็นอัมพาตหรือโรคหลอดเลือดสมอง ให้รีบไปโรงพยาบาลทันที
เนื้อหาโดย Dodeden.com
