เนื้อหาโดย Dodeden.com
“มนุษย์เราควรกินเพื่ออยู่ ไม่ใช่อยู่เพื่อกิน” เป็นคํากล่าวที่เราได้ยินจนคุ้นหู และความจริงก็เป็นดังนั้น การกินอาหารของเรา ไม่ว่าจะเป็นอาหารประเภทไหนก็ตาม สิ่งที่เรากินเข้าไปล้วนแต่มีผลต่อการทํางานของร่างกายเราทั้งสิ้น ไม่เพียงเท่านั้น อาหารเหล่านั้นยังมีผลต่อการทํางานของสมองอีกด้วย ในทางการแพทย์ มีตัวชี้วัดมากมายเป็นตัวพิสูจน์ว่าทุกอย่างที่เรากินเข้าไปนั้นมีผลต่อสมองและสติปัญญาที่เหนือกว่าหรือความทรงจํา ดังนั้น เพื่อการสร้างสมดุลของสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อสมอง เราจึงต้องรู้จักกับโภชนาการพื้นฐานสําหรับสิ่งที่สมองต้องการด้วย… แล้วอะไรคือสิ่งที่สมองต้องการ?
สมองก็เหมือนอวัยวะอื่นๆ ที่ต้องการอาหารเป็นพลังงานเช่นกัน การเลือกกินอาหารที่ดี ย่อมส่งผลดี เพราะจะช่วยสร้างและบำรุงรักษาเซลล์สมองให้แข็งแรง และทํางานได้อย่างเป็นปกติ ซึ่งสารอาหารที่จําเป็นและเป็นประโยชน์สําหรับสมองมีดังนี้ค่ะ
- น้ำตาลกลูโคส
เป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญของสมอง ซึ่งต้องผ่านกระบวนการทํางานของตับที่เปลี่ยนอาหารและเครื่องดื่มที่เราดื่มเข้าไปให้กลายเป็นน้ำตาลกลูโคส แล้วจึงส่งผ่านไปทางกระแสเลือดเข้าสู่สมอง ถ้าน้ำตาลกลูโคสในเลือดมีปริมาณต่ำ ก็จะส่งผลให้การทํางานของสมองเกิดปัญหา ดังนั้น หากเรามีอาการปวดหัว หงุดหงิด เหนื่อยง่าย และไม่มีสมาธิ จึงควรกินอาหารที่ประกอบไปด้วยน้ำตาล เช่น ผลไม้ เพื่อช่วยให้การทํางานของสมองและจิตใจกลับมาเป็นปกติ
- โปรตีน
เป็นสารอาหารที่สําคัญในการช่วยซ่อมแซมความเสียหายที่เกิดจากการสร้างเซลล์และกระบวนการทางเคมีที่จําเป็นต่อประสาทเพื่อการสื่อสาร แต่โปรตีนที่เราได้รับไม่สามารถผ่านเข้าสู่สมองได้โดยตรง ดังนั้น เมื่อเรากินอาหารเข้าไปผ่านลำไส้และตับ โปรตีนจะมีการแตกตัวเป็น “กรดอะมิโน” เพื่อเข้าไปอยู่ในกระแสเลือด แล้วจึงผ่านเข้าสู่สมองเช่นเดียวกับน้ำตาลกลูโคส อาหารที่ให้สารอาหารประเภทโปรตีนสูง ได้แก่ ไข่ นม ปลา เนยเเข็ง เนื้อสัตว์ ถั่วเหลือง เมล็ดพืช เป็นต้น
- เหล็ก
เป็นสารอาหารที่สําคัญต่อการเจริญเติบโตเป็นอย่างมาก เพราะธาตุเหล็กมีหน้าที่สําคัญในการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดงให้กับร่างกาย และยังช่วยมีผลด้านการรับรู้และการเรียนรู้ของคนเราด้วย หากขาดธาตุเหล็กก็จะทําให้เราสูญเสียทักษะการรับรู้ อาหารที่ให้สารอาหารประเภทธาตุเหล็กสูง ได้แก่ ตับ เครื่องในสัตว์ เนื้อแดงไม่ติดมัน ไข่แดง หอยนางรม ข้าวกล้อง ผักใบเขียว ข้าวโอ๊ต ถั่วต่างๆ เป็นต้น
- กรดไขมัน
เป็นอาหารที่จําเป็นต่อสมอง การมองเห็น และระบบประสาท ทําให้สมองกระฉับกระเฉงและมีสมาธิดีขึ้น โดยกรดไขมันจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด แล้วส่งต่อไปที่ตับและสมองเพื่อสร้างเซลล์ประสาท ทําให้การทํางานของสมองดีขึ้น กรดไขมันที่เรารู้จักกันดีคือ โอเมก้า 3 ที่มีอยู่ในปลาทะเลน้ำลึกอย่าง ปลาแซลมอน ปลาทูน่า พืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ตับ สาหร่ายทะเล เป็นต้น และโอเมก้า 6 ที่พบได้ในเนื้อสัตว์ นม ไข่ น้ำมันพืชต่างๆ
- แมกนีเซียม
เป็นส่วนประกอบสําคัญของเซลล์ต่างๆ อาหารทีมีแมกนีเซียมสูง ได้แก่ ผักใบเขียวเข้ม ผลไม้ และธัญพืชต่างๆ
- วิตามินบี
เป็นสารอาหารที่จําเป็นต่อการทํางานของระบบประสาทและสมอง ไม่ว่าจะเป็นวิตามินบี 1 ซึ่งจะช่วยสร้างเซลล์ประสาทให้แข็งแรง วิตามินบี 5 ช่วยในการสร้างโคเอนไซม์ที่ใช้ถ่ายทอดสัญญาณประสาท วิตามินบี 6 ที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และความนึกคิด และวิตามินบี 12 ที่ช่วยสร้างความสมบูรณ์ให้กับเซลล์เม็ดเลือดแดง บำรุงรักษาเนื้อเยื่อประสาท อาหารที่มีวิตามินบีสูง ได้แก่ ธัญพืชหรืออาหารที่ปรุงจากเมล็ดข้าว เช่น ขนมปัง พาสต้า อาหารพวกเครื่องในสัตว์ เนื้อวัว เนื้อไก่ เนื้อปลา รวมถึง ไข่ นม และผลิตภัณฑ์จําพวกนมต่างๆ เป็นต้น
นอกจากสารอาหารที่กล่าวมาแล้ว ยังมีสารอาหารที่สําคัญอื่นๆ เช่น โคลีน กรดโฟลิก โพแทสเซียม แคลเซียม ที่มีประโยชน์ต่อสมองเช่นกัน เราจึงควรเลือกกินอาหารที่ดีเพื่อสุขภาพที่ดีของร่างกายและสมองของเราค่ะ
