จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ เรื่องน่ารำคาญที่เราต้องหาสาเหตุ! เพราะมักเป็นโรคที่เรื้อรัง และมีสาเหตุหลายอย่างร่วมกัน ได้แก่ ความผิดปกติทางพันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม รวมถึงสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ ซึ่งจะแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ ชนิดตามฤดูกาล (seasonal allergic rhinitis) และชนิดเป็นตลอดปี (perennial allergic rhinitis) ในประเทศไทยพบโรคจมูกอักเสบชนิดเป็นตลอดปี มากกว่าชนิดตามฤดูกาล โดยที่แมลงสาบเป็นสารก่อภูมิแพ้ ที่สำคัญ ยังพบสูงถึงร้อยละ 50 คิดเป็นอันดับสองรองจากไรฝุ่น ทั้งในผู้ป่วยเด็กและผู้ใหญ่ค่ะ
โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ เป็นโรคที่เกิดจากหลายสาเหตุ (multifactorial disease) ซึ่งพอแบ่งสาเหตุหลักได้ 3 ประการ คือ
Predisposing factor
ปัจจัยที่เป็นสาเหตุหลัก ได้แก่ เรื่องของพันธุกรรม (heredity) โดยผู้ป่วยที่เป็นโรคภูมิแพ้ มีความผิดปกติของ immune response gene (IR – gene) ซึ่งทําหน้าที่ควบคุมการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย และยีนส์ที่ผิดปกตินี้ สามารถถ่ายทอดไปยังลูกและหลานได้
Primary or specific factors
ปัจจัยที่เป็นสาเหตุโดยตรง ได้แก่ สิ่งที่แพ้ หรือสารก่อภูมิแพ้ชนิดที่ทําให้เกิดอาการได้บ่อยคือ สารที่อยู่ในอากาศ และเข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจ เช่น ฝุ่นบ้าน, ตัวไรในฝุ่นบ้าน , เกสรพืช , ชิ้นส่วน หรือสิ่งขับถ่ายของแมลงที่อาศัยอยู่ในบ้าน เช่น แมลงสาบ, ยุง, แมลงวัน, มด สารก่อภูมิแพ้ที่สําคัญที่สุดในฝุ่น คือตัวไรฝุ่น ซึ่งสารก่อภูมิแพ้นั้น มีอยู่ทั้งในตัวไร และในสิ่งขับถ่ายของมัน
Secondary or precipitating factors
ได้แก่ เหตุเสริมที่ทําให้อาการแสดงออกมา หรือมีอาการมากขึ้นได้ เช่น โรคติดเชื้อ, สารระคายเคืองต่างๆ เช่น กลิ่นฉุน, ควันต่างๆ, ฝุ่นละอองทุกประเภท
ซึ่งการทดสอบโดยวิธีแรก ได้รับความนิยมมากกว่า เนื่องจากมีความไว สะดวก ปลอดภัย และให้ผลการทดสอบที่มีความสัมพันธ์กับอาการทางคลินิกมากกว่าการทดสอบโดยวิธีที่สอง ดังนั้นจึงต้องอาศัยการซักประวัติ และอาการแสดงทางคลินิกช่วยในการวินิจฉัย ผลการทดสอบผิวหนังยังมีความสำคัญในการรักษาโดยเฉพาะอย่างยิ่ง สิ่งสกปรกจากฝุ่นละออง ซากแมลงสาบ ที่เป็นหนึ่งในสารก่อภูมิแพ้ (allergens) หลายชนิดที่นักวิทยาศาสตร์นำมาทดสอบเพื่อยืนยัน และหาสาเหตุของโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้
เริ่มจากควรดูแลตนเองให้เหมาะสม เช่น พยายามรักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ โดยออกกําลังกายสม่ำเสมอ ทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และรักษาสุขภาพจิตให้สดชื่น แจ่มใส เพราะถ้ามีอาการเครียด กังวล อาจทําให้อาการของโรคเป็นมากขึ้น
……………………………………….
รู้ไหมคะว่า นอกจากฝุ่นละอองที่เกิดจากความสกปรก หรือจากภายนอกตัวบ้านเเล้ว ฝุ่นซากแมลงสาบที่อยู่ภายในบ้านของเราก็ยังเป็นสารก่อภูมิแพ้ ที่เกี่ยวข้องกับโรคจมูกอักเสบ และโรคภูมิแพ้อื่นๆ เช่น หอบหืด ซึ่งสิ่งสกปรกเหล่านี้ จัดว่าเป็นสารก่อภูมิแพ้ภายในบ้าน ที่เป็นสาเหตุของโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ชนิดเป็นตลอดปี ที่พบบ่อยเป็นอันดับสอง รองจากไรฝุ่น ซึ่งมันสามารถก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้ได้ เห็นอย่างนี้เเล้ว ต้องหมั่นทำความสะอาดบ้านให้สะอาดเข้าไว้ จะได้ปลอดภัยจากโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้กันค่ะ
เนื้อหาโดย Dodeden.com
