ที่มา: Dude Adam

ว่ากันว่าธรรมเนียมการแต่งการชุดดำของโลกนั้น อิงมาจาก ค.ศ.1861 จากแต่งกายของพระราชินีวิกตอเรียแห่งอังกฤษ ที่ทรงเลือกฉลองพระองค์ด้วยชุดสีดำตลอดพระชนม์ชีพ เพื่อแสดงถึงความเสียพระทัยและรำลึกถึงพระสามีที่สิ้นพระชนม์ไป จากนั้นการใส่เสื้อผ้าสีดำจึงถือเป็นการแสดงความเคารพและระลึกถึงผู้ตายของชาวตะวันตก

35

ทำไมต้องสีดำ ? นักโบราณคดีฝรั่ง สันนิษฐานว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องของผิว เพราะในสมัยก่อนคนผิวขาวยุคแรกมักจะทาตัวด้วยสีดำในงานศพ เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างคนกับวิญญาณ  ทำนองเดียวกันคนแอฟริกันผิวสีบางเผ่าที่ทาตัวด้วยสีขาวให้ตรงข้ามกับสีผิวธรรมชาติที่มีอยู่ เพื่อเป็นการเลี่ยงไม่ให้วิญญาณเห็นและเข้าสิง  แม้ในศตวรรษนี้ก็ยังคงพอเห็นการปฏิบัติเช่นนี้ของคนผิวสีอยู่บ้าง ส่วนคนผิวขาวเปลี่ยนจากการทาสีตามตัวมาเป็นสวมเสื้อผ้าสีดำแทน

สำหรับแนวคิดเรื่องการแต่งชุดดำของคนไทยน่าจะมาจากทางตะวันตกนี้ด้วยเช่นกันครับ เพราะงานศพในสมัยก่อนของคนไทยค่อนข้างจะครื้นเครง เสื้อผ้าที่สวมก็ไม่ได้มีกฎเคร่งครัดที่เจาะจงว่าจะเป็นขาวล้วนดำล้วน อีกทั้งบางที่ยังมีมหรสพการละเล่นยามค่ำคืนอีก ซึ่งถือเป็นความแตกต่างทางวัฒนธรรมประเพณีที่ชาวต่างชาติเห็นและอาจรู้สึกสับสนในความแตกต่างครับ

36

หากย้อนกลับไปในช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 การแต่งกายไปงานศพที่เหมาะสมนั้น ไม่ได้จำกัดอยู่แต่เพียงการใส่ชุดสีดำอย่างเดียว แต่ยังสามารถใส่ชุดสีม่วง สีน้ำเงินและสีขาวได้อีกด้วยครับ แต่ก็ไม่ได้แปลว่าผู้ที่จะไปร่วมงานศพจะสามารถเลือกสีของเสื้อผ้าได้ตามใจชอบนะครับ เพราะแต่ละสีก็มีความหมายที่แสดงถึงฐานะหรือความสัมพันธ์ของตนเองกับผู้ตายที่แตกต่างกันไป โดยมีความหมายดังนี้

สีดำ สำหรับ ผู้ใหญ่หรือผู้ที่มีอายุแก่กว่าผู้ตาย
สีขาว สำหรับ ผู้เยาว์หรือผู้ที่มีอายุอ่อนกว่าผุ้ตาย
สีม่วงหรือสีน้ำเงินแก่ สำหรับ ผู้ที่ไม่ได้เป็นญาติเกี่ยวดองกับผู้ตายแต่ประการใด

หนังสือประเพณีเนื่องในการเกิดและประเพณีเนื่องในการตาย ของเสถียร  โกเศศ  กล่าวไว้ว่าคนไทยนุ่งทั้งสีขาวสีดำ และสีอื่น ๆ  ไปงานศพเพิ่งจะนิยมเฉพาะสีดำในสมัย จอมพล ป.พิบูลสงคราม

37

อย่างไรก็ตาม ความคิดนี้ก็มิได้เป็นสากล เพราะยังมีอีกหลายแห่งที่ใช้สีอื่นนอกจากสีดำในงานพิธีเช่นนี้ เช่น ชาวจีนใช้สีขาว ซึ่งเป็นสีแสดงความหวัง ชาวเปอร์เชียใช้สีน้ำตาลอันเป็นสีที่แสดงถึงใบไม้ที่ร่วงหล่น ส่วนชาวซีเรียใช้สีน้ำเงินซึ่งเป็นสีที่หมายถึงสรวงสวรรค์

เรื่องน่าสนใจ