ศัลยแพทย์ตกแต่ง แตกต่างจากแพทย์ที่ผ่าตัดเพื่อความสวยงาม อย่างไร?

ศัลยแพทย์ตกแต่ง แตกต่างจากแพทย์ที่ผ่าตัดเพื่อความสวยงาม อย่างไร?  เพราะในปัจจุบัน สังคมยังมีความเข้าใจที่ยังคลาดเคลื่อน ระหว่างศัลยแพทย์ตกแต่ง (plastic surgeon) และ แพทย์ที่ผ่าตัดเพื่อความสวยงาม (cosmetic surgeon) อยู่มาก

การผ่าตัดเพื่อเสริมสร้าง (reconstructive surgery)
ได้แก่ การเสริมสร้างเนื้อเยื่อ หรือย้ายเนื้อเยื่อจากที่หนึ่งไปสู่อีกที่หนึ่งเพื่อซ่อมแซมในส่วนที่เนื้อเยื่อที่ขาดหายไป , ผ่าตัดเพื่อซ่อมแซมการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุที่เกิดกับใบหน้า , ผ่าตัดเพื่อฟื้นฟูผิวหนังที่เสียหายจากไฟไหม้และน้ำร้อนลวก ,ผ่าตัดมะเร็งและเนื้องอกบริเวณใบหน้าและลำคอ และการผ่าตัดแก้ไขผู้ป่วยที่เกิดมากับภาวะปากแหว่งเพดานโหว่

การผ่าตัดเสริมสวย (Aestheic หรือ Cosmetic surgery)
เป็นการผ่าตัดเพื่อเพิ่มความสวยงามในร่างกายส่วนต่างๆ โดยที่ผู้ป่วยไม่ได้มีความผิดปกติแต่อย่างใด เช่น การผ่าตัดเสริมจมูก ,การผ่าตัดเปลือกตา ,การดูดไขมัน เป็นต้น

ในประเทศไทยเอง แพทย์ที่จะสอบวุฒิบัตรผู้เชี่ยวชาญสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งได้ ต้องผ่านการเพิ่มพูนทักษะจนครบสามปี จากนั้น จึงสมัครเข้ารับการฝึกอบรมตามสถาบันที่ได้รับการรับรองจากสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย โดยจะใช้เวลา 2-4 ปี เพื่อฝึกอบรมในแผนกศัลยศาสตร์ทั่วไปก่อน จากนั้นจึงใช้เวลาอีก 3 ปี เพื่อเข้าฝึกอบรมในแผนกศัลยศาสตร์ตกแต่ง จึงจะมีสิทธิสอบวุฒิบัตรจากสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทยได้

นอกจากนั้น สาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งนั้น ยังมีสาขาวิชาย่อยที่สามารถเรียนต่อยอดได้ ยกตัวอย่างเช่น ศัลยศาสตร์ตกแต่งและเสริมสร้างกะโหลกศีรษะและใบหน้า (craniofacial) , ศัลยศาสตร์ทางมือ (hand surgeon)

ในส่วนของ แพทย์ที่ผ่าตัดเพื่อความงาม (cosmetic surgeon) นั้น แพทย์ที่จะสามารถทำงานในส่วนนี้ได้ อาจไม่ได้ฝึกอบรมในสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งดังที่กล่าวมาข้างต้น แต่อาจเป็นแพทย์ในสาขาอื่น เช่น ศัลยศาสตร์ทั่วไป,อายุรแพทย์,สูติแพทย์ ซึ่งแพทย์ในสาขาดังกล่าวอาจมีการไปอบรมระยะสั้น เพื่อฝึกทำการผ่าตัดเฉพาะหัตถการที่สนใจ เช่น เสริมจมูก,ดูดไขมัน ,เสริมหน้าอก เป็นต้น

จุดนี้คือข้อแตกต่างระหว่าง ศัลยแพทย์ตกแต่งและเสริมสร้าง (plastic surgeon) และ แพทย์ที่ผ่าตัดเพื่อความงาม (cosmetic surgeon)

ในแง่ของวุฒิบัตรที่ได้รับการรับรอง (board certification) นั่นเอง

ในประเทศไทยเองก็มี สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย เป็นสมาคมที่รับรองศัลยแพทย์ตกแต่งที่ผ่านการฝึกอบรมตามมาตรฐานวิชาชีพของแพทยสภาเช่นกัน นอกจากนั้น ยังมีสาขาที่ใกล้เคียงกันในประเทศไทย เช่น สมาคมศัลยกรรมตกแต่งและเสริมสร้างใบหน้า (facial plastic) ซึ่งเป็นสาขาต่อยอดของแพทย์หูคอจมูก ซึ่งในสาขานี้ จะทำเฉพาะการผ่าตัดบริเวณใบหน้าเท่านั้น หรือ สาขา occuloplastic surgery ซึ่งเป็นสาขาต่อยอดของจักษุแพทย์ ซึ่งสามารถทำการผ่าตัดบริเวณเปลือกตาได้เช่นเดียวกับศัลยแพทย์ตกแต่ง

ดังนั้น จึงควรพิจารณาแพทย์ที่อ้างว่าเป็นแพทย์ที่ผ่าตัดเพื่อความงามให้ดี เนื่องจากทั้งในประเทศไทย และต่างประเทศ ยังไม่มีสมาคมที่รองรับแพทย์ที่ผ่าตัดเฉพาะความสวยงามเป็นแพทย์ “เฉพาะทาง” หรือแพทย์ท่านนั้น อาจเป็นแพทย์เฉพาะทางที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการผ่าตัดเสริมสวยเลย เช่น เป็นสูติแพทย์ หรือเป็นแพทย์ทั่วไป แต่มาทำผ่าตัดเสริมสวยเป็นต้น  ถ้าจะพูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ ศัลยแพทย์ตกแต่งและเสริมสร้าง (plastic and reconstructive surgeon) เป็นศัลยแพทย์เฉพาะทางที่ผ่านการฝึกอบรมอย่างถูกต้องตามมาตรฐาน สามารถทำได้ทั้งการผ่าตัดเพื่อเสริมสร้าง (reconstructive surgery ) และผ่าตัดเพื่อความสวยงาม (cosmetic surgery)

ก่อนจะทำการผ่าตัดเสริมสวยใดๆ ควรมีการตรวจสอบแพทย์ท่านนั้น ว่าเป็นแพทย์ที่ผ่านการฝึกอบรมอย่างถูกต้องและได้มาตรฐานหรือไม่ โดยสามารถตรวจสอบได้ทาง thprs.org