ตามคัมภีร์ภาคเหนือโบราณนางแก้วหมายถึง นางอิตถีรัตนะ คือนางผู้วิเศษที่มีความเพียบพร้อมดีงาม เป็นนางแก้วของจักรพรรดิ และหากออกเรือนแล้วจะกลายเป็นแม่ศรีเรือนที่ทรงค่าที่สุดของชายซึ่งมักจะเรียกว่า “เมียนางช้างแก้ว”
ตามประวัติ นางแก้ว นั้นจะเกิดติดตามพระเจ้าจักรพรรดิเพื่อ เป็นอัครมเหสีโดยปกติ หรือไม่ก็เสด็จมาจากอุตตรกุรุทวีป หรือไม่ก็มาจากสกุลมัททราช…นางแก้วของคณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่คือ สตรีอันเป็นสัญลักษณ์แห่งความบริสุทธิ์ดีงามซึ่งเป็นผู้อัญเชิญขันบายศรีและน้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ที่หลั่งไหลมาจากดอยสุเทพ “สุคนธศรี สินธุธารา สุเทพาธาตุ” เพื่อเข้าสู่พิธีกรรมการไหว้ครู
นางแก้วปี.2552 สาวชาวไตลื้อ
นางแก้ววิจิตรศิลป์ ปี 2559
น้องป่าน..นางแก้ว 2551
ตามคัมภีร์เก่าของอินเดียประเทศ กล่าวว่า พระราชาพระองค์ใดก็ตาม ถ้าได้ทรงมีแก้ว ๗ ประการแล้ว จึงจะทรงสามารถขึ้นเป็นพระเจ้าจักรพรรดิได้…แก้ว 7 ประการนั้น
คือ 1. นางแก้ว คือ พระมเหสีที่ดีเลิศ 2. ขุนพลแก้ว คือ แม่ทัพที่ดีเลิศ 3. ขุนคลังแก้ว คือ เสนาบดีคลังที่ดีเลิศ 4. ม้าแก้ว คือ อัสสรัตนะที่ดีเลิศ 5. จักรแก้ว คือ จักรรัตนะที่ทรงอานุภาพ 6. ช้างแก้ว คือ หัตถิรัตนะที่ดีเลิศ 7. มณีแก้ว คือ มณีรัตนะ
ขอขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก เฟสบุ๊ค Manop Ople Manasam และรูปภาพจาก Ryo David
